به نقل از «آفتاب»

آنچه شاهد هستیم یک تحول اجتماعی است نه انقلاب سیاسی

تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۹۴۴۸۲

آفتاب‌‌نیوز :

عباس کاظمی جامعه‌شناس در نشست انجمن جامعه‌شناسی ایران گفت: یکی از وظایف جامعه‌شناسان این است که با مفاهیمی که به‌عنوان ابزار در اختیار است، اتفاقات را تحلیل کنند. هر‌کس در جایگاه شهروندی ممکن است به خیابان برود یا مثلا شعارنویسی کند و...، اما به‌عنوان جامعه‌شناس باید به تحلیل اتفاقات پرداخت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: جامعه‌شناسان اصولگرا به ما جامعه‌شناسان جریان اصلی می‌گویند و خود را اقلیت می‌دانند، اما در جریان این ناآرامی‌های اخیر، آن‌ها اساساً حرفی برای گفتن نداشتند. یکی دو تا تحلیل امنیتی فقط از آن‌ها منتشر شد. این اعتراضات را می‌توان بهار جامعه‌شناسی خواند و من از بسیاری از تحلیل‌ها به وجد آمدم. دو جریان هم بودند که تقریباً بیرون از جریان اصلی بودند. یکی جریان ستایشگر که از هر اتفاقی استقبال می‌کردند. اگر طرف خودکشی هم می‌کرد، او را ستایش می‌کردند.

این جامعه‌شناس گفت: هر اعتراضی در بطن خود ممکن است با چالش‌هایی مواجه شود. خشونت‌هایی رخ بدهد یا رفتار‌های نادرستی اتفاق بیفتد. این جریان ستایشگر از این رفتار‌ها هم چشم‌پوشی می‌کرد و آن را تقدیس می‌کرد. جریان دوم هم تحلیل‌هایش نظریه‌زده بود. افرادی که حرف مردم را نمی‌فهمیدند و گاه صحبت‌های آن‌ها آزاردهنده بود. در این بین جریان اصلی جامعه‌شناسی، توانست به وظیفه خود عمل کند و اتفاقاً، هم از طرف مردم و هم از طرف حاکمیت موردنقد قرار گرفت. جامعه‌شناسان معمولاً افرادی نیستند که طوری حرف بزنند که مردم خوش‌شان بیاید.

او در ادامه اظهار کرد: یک سوال این است که ما برای مردم حرف می‌زنیم یا جامعه‌شناسان؟ من معتقدم ما باید برای مردم حرف بزنیم و فهم عمومی از این اتفاقات را ارتقا دهیم. ما امروز در وضعیت سلطه بدون هژمونی هستیم. پیش از این در مقالات خود به آن پرداخته‌ام. یکی از دلایل آن تحول سِنی در جامعه است. بدنه تماشاگر انقلاب (سنین پایین) در سال ۵۷ که جنبش اصلاحات را آفریدند و تلاش کردند از طریق انتخابات، تغییراتی ایجاد کنند، حالا نسل جدیدی آمده‌اند و این‌ها به حاشیه رفته‌اند. چون این نسل با نگاه متفاوت به زندگی و سیاست، فربه‌تر شده است. این در نسل جوان و نوجوان ما بیشتر شده است.

کاظمی گفت: اتفاق دیگر اینکه از دهه ۹۰، جریان آزاد اطلاعات کاملاً دست مردم افتاده است. شاید گفته شود ۹۰ درصد مردم تلویزیون می‌بینند، اما اکثر آن‌ها برنامه‌های ورزشی و سریال‌ها را دنبال می‌کنند. فقط یک قشر کوچک اخبار را از صداوسیما دریافت می‌کنند که عموماً روستایی و مُسن هستند. این اساساً باعث می‌شود اخبار واقعی در بین مردم فرق کند و سلطه هژمونیک را از بین ببرد. مشکلات دیگر در جامعه ما این است که میانسالان، بدون مَسکن و مجرد هستند و آینده‌ای برای آن‌ها قابل‌تصور نیست. این‌ها پدیده‌های مهمی است که نارضایتی‌ها را خیلی بیشتر و رادیکال‌تر می‌کند و این خشونت ناشی از عمق شکاف‌های درون این جامعه است.

وی افزود: نکته بعدی، تحول در زندگی روزمره است. آصف بیات از ناجنبش‌های اجتماعی صحبت می‌کند. این ناجنبش‌ها دچار یک دگردیسی شده و تبدیل به جنبش و کنشگری آشکار سیاسی شده است. ما وارد حرکت زندگی روزمره شده‌ایم. ما باید بین دو مفهوم تفاوت بگذاریم. بین زندگی انقلابی و انقلاب در زندگی. در سال ۵۷، زندگی مردم انقلابی بود. شاهرخ مسکوب در توصیف روز‌های انقلاب می‌گوید: «افسوس که نیستم تا در سیل جمعیت محو شوم، شسته شوم و پاک و طاهر بیرون بیایم. غسل‌تعمید.»، اما جمعیت، هم پاکی دارد و هم ناپاکی؛ بعد‌ها خود مسکوب هم به این اذعان کرد. اما انقلاب در زندگی یک روند طولانی است.

این جامعه‌شناس در ادامه بیان کرد: اگر به انقلاب‌ها و جنبش‌های صدسال اخیر توجه کنیم، همیشه به‌دنبال واژگونی نظام سیاسی بوده است، اما یک انقلاب اجتماعی از اواخر دوره ناصری داشتیم که در آن تکانه‌هایی در بخش‌های مختلف جامعه در حال شکل‌گیری بود. نه به‌سرعت یک انقلاب سیاسی. شاید یکی از لحظات بسیار مهم و بسیار جدی، ۱۴۰۱ است. ما سال‌هاست چنین تجربه‌ای از یک تحول اجتماعی نداشته‌ایم. آنچه شاهد هستیم یک تحول اجتماعی و یک تحول تدریجی است نه یک انقلاب سیاسی. به این معنا، انقلاب ۵۷ یک انقلاب اجتماعی نبود، بلکه یک انقلاب سیاسی بود.

وی افزود: انقلاب اجتماعی به‌همراه عقلانیت است، فقط دشنام‌ها و زدوخورد‌ها را در توییتر نبینید. پشت این لایه‌ها، یک عمقی در اعتراضات وجود داشته که خوب دیده نشده است. از بین بردن ریشه‌هایی مانند پدرسالاری در این اعتراضات به‌میان آمد. اتفاقات ۱۴۰۱، ازجمله حرکت‌های بومی بود. در این مدت با خانواده‌های مذهبی صحبت کرده‌اید؟ درد‌ها و رنج‌های این‌ها را چطور حس کردید که برخی افراد حجاب خود را کنار گذاشته‌اند؟ درک این خیلی سخت است، اما این اتفاق افتاده و جلو می‌رود. ما در اتفاقات سال ۸۸ این حرف‌ها را نداشتیم.

اساساً در چنین رویداد‌های اجتماعی احزاب کاره‌ای نیستند. البته هنوز درباره بسیاری از ساختار‌های فرهنگی و اجتماعی صحبت نشده است و درگیری ادامه دارد. البته درست است که برای بسیاری از خانواده‌ها، حجاب مسئله بسیار مهمی است و این ریسمان باریکی است که در عرصه فرهنگی و اجتماعی ما شالوده‌شکنی‌هایی رخ بدهد. این تحولات اجتماعی راه زیادی دارد. از طرفی این تحولات نشان می‌دهد زندگی روزمره برای مردم مهم شده است.

این جامعه‌شناس گفت: در هر تحولی صدا‌هایی هست که مردم باید بشنوند و صدا‌هایی هست که حاکمان باید بشنوند. در این شرایط اگر شنوندگی باشد استبداد نمی‌شود و ما با این روبه‌رو بودیم که مردم هم نشنیده‌اند.

او در ادامه بیان کرد: امروز می‌بینید که بعضی می‌گویند به آقای پهلوی وکالت می‌دهم. این یعنی من عقل ندارم. این وجه خوفناک این حرکت است. مردم، نه ستودنی هستند و نه ناستودنی. در انتری که لوطی‌اش مرده بود می‌بینید که صادق چوبک تصویری ارائه می‌دهد که بعد از مرگ لوطی باز به‌دنبال ارباب می‌گردد و می‌خواهد زنجیر به گردنش باشد. در سالتوی مهدی افروز‌منش هم قهرمان داستان در انتها تبدیل به هیولا می‌شود و جای قبلی را می‌گیرد. به نظر من این‌ها این را نشان می‌دهد که هیچ دلیلی ندارد اگر این حرکت با شرایط فعلی ادامه دهد و حتی به انقلاب برسد، جریان اقتدارگرای جدید بازنگردد. این خطر وجود دارد.

در دهه پنجاه دو امید به آینده شکل گرفته بود. یکی آن‌که حاکمان پهلوی داشتند و یکی آن‌که مردم داشتند. «فردا که بهار آید، صد لاله به بار آید». حکومت پهلوی دانشگاهیان حکومتی را جمع می‌کند و کتابی می‌نویسد که آینده را تبیین کند که در دو دهه آینده باید تبعیض جنسیتی را برداریم و مسائلی از این دست. اما مردم بهار دیگری را در انتظار داشتند. قضاوت با شما که حالا به‌دنبال چه بهاری هستید؟

هم میهن

منبع: آفتاب

کلیدواژه: تحول اجتماعی اعتراضات ۱۴۰۱ جامعه شناسان انقلاب سیاسی جامعه شناس یک انقلاب یک تحول

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۹۴۴۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اعتراضات دانشجویان در آمریکا تحول بسیار عظیم جهانی است

نماینده ولی فقیه در استان مرکزی گفت: اعتراضات دانشجویان آمریکا یک دگرگونی و تحول بسیار عظیم جهانی است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از مرکزی، آیت‌الله قربانعلی دری‌نجف‌آبادی امروز_ چهاردهم اردیبهشت_ در خطبه‌های نمازجمعه اراک اظهار کرد: دولت آمریکا به مردم، دانشجو و استاد دانشگاه رحم نمی‌کند و مقابل دوربین‌ها و رسانه‌ها با تمام وحشی‌گری و خشونت زنان، مردان، اساتید و دانشجویان را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهد و دستگیر می‌کند.

وی با اشاره به اینکه اعتراضات دانشجویان از مرکز آمریکا، کانادا، انگلیس و آلمان آغاز شده و نشان از بیداری وجدان دانشجویان می‌دهد که علیه نظام سلطه در حال حرکت است، افزود: این بیداری از مرکز دانشگاه‌ها آغاز شده و پایه‌های حکومت رژیم صهیونیستی را به لرزه درآورده است.

نماینده ولی فقیه در استان مرکزی تصریح کرد: اعتراضات دانشجویان آمریکا یک دگرگونی و تحول بسیار عظیم جهانی است.

آیت‌الله دری نجف آبادی با بیان اینکه وعده خداوند است که فرموده: «هیچ حکومتی با ظلم پایدار نیست و از بین خواهد رفت» محقق می‌شود، خاطرنشان کرد: این اعتراضات نشانگر وحدت و بیدارباش مردم جهان است بر علیه غرب و رژیم صهیونیستی که ثمره خون‌های پاک ریخته شده آنها را نابود خواهد کرد.

وی ادامه داد: در جهان هیچ انسانی یهودی ستیز نیست و مشکل جهانیان با رژیم صهیونیستی است که ملت مظلوم غزه و فلسطین را به خاک و خون می‌کشد و سازمان‌های حقوق بشری عکس‌العملی از خود نشان نمی‌دهند.

امام جمعه اراک با بیان اینکه باید سازمان ملل متحد در خدمت مظلومان باشد اظهار کرد: این سازمان باید قاطعانه از مظلومان حمایت و با ظالمانی که انسان‌های بی‌گناه را به خاک و خون می‌کشند برخورد کند.

آیت‌الله دری‌نجف‌آبادی افزود: امام خمینی (ره)، مقام معظم رهبری و خون شهدا موجب بیداری مردم جهان شده است و امید می‌رود سازمان ملل هم تغییر رویه دهد.

وی اضافه کرد: هدف سیاست‌های شوم استکبار و صهیونیست‌ها این است که خاورمیانه، جبهه مقاومت و انقلاب اسلامی را مهار کنند.

امام جمعه اراک ادامه داد: امید می‌رود همان‌گونه که جوانان ما در زمان انقلاب در برابر طاغوت ایستادند، این بار با همراهی مردان حزب الله، عراق، سوریه و یمن بتوانیم صهیونیست‌ها را شکست دهیم.

آیت‌الله دری‌نجف‌آبادی با اشاره به سالروز شهادت امام جعفر صادق (ع) گفت: امام جعفر صادق (ع) صدها دوره آموزشی پیرامون موضوعات مختلف ارائه کرده‌اند، اگر روایت‌های بسیار زیاد امام صادق (ع) به دست ما نمی‌رسید شاید بسیاری از علوم دچار بن‌بست می‌شد و نمی‌توانستیم امروز از آنها بهره گیریم.

وی ادامه داد: امام صادق (ع) می‌فرماید، قدرت اقتصادی جامعه اسلامی باید در اختیار افرادی باشد که حلال و حرام را تشخیص می‌دهند و مرد عمل و اهل کار معروف باشند چراکه اگر اینگونه نباشد جامعه اسلامی ضربه خواهد دید.

امام جمعه اراک با بیان اینکه گسترش و عمق‌بخشی به مفاهیم دینی و مذهبی به خصوص مذهب تشیع در زمان امام جعفر صادق (ع) شکل گرفت خاطر نشان کرد: بزرگان، اساتید و نخبگان حوزه‌های علمی و دانشگاه‌ها باید بتوانند فضای علمی و پژوهشی کشور را با تاسی از سیره و شیوه این امام همام مدیریت کنند و برای آینده ایران اسلامی تربیت شاگردان توانمند را در دستور کار خود قرار دهند.

آیت‌الله دری‌نجف‌آبادی گفت: در صورتی که علم این امام همام نبود حوزه‌های علمیه ما به این میزان خیر و برکت نداشتند، انقلاب اسلامی بر پایه‌های کربلا و امامین باقر و صادق (ع) استوار است.

وی با گرامیداشت هفته معلم و روز کارگر خاطرنشان کرد: باید تمام کارگران با تمام وجود برای تولید و پیشرفت و تقویت پایه‌های اقتصاد ملی تلاش کنند.

نماینده ولی فقیه در استان مرکزی اظهار کرد: استان مرکزی دارای ظرفیت‌های تولیدی ارزشمندی است که با همت‌های بلند می‌توان از این ظرفیت‌ها به خوبی بهره برد و برای آبادانی ایران اسلامی اقدام کرد.

آیت‌الله دری‌نجف‌آبادی با بیان اینکه همه اقشار جامعه باید در فرآیند تولید در بخش‌های اقتصادی، کشاورزی و خدمات سهیم باشند گفت: سیستم بانکی هم باید در خدمت تولید و مردم باشد و مسئولان بانکی باید با مراقبت‌های لازم منابع موجود را در جامعه مصرف کنند تا هیچ حقی ضایع نشود.

وی ادامه داد: همه آحاد جامعه در جمهوری اسلامی ایران باید به سهم خود و هر اندازه که می‌تواند در راستای رشد تولید و تقویت اقتصاد ملی و قطع وابستگی‌ها تلاش کند.

امام جمعه اراک با اشاره به اینکه امسال توسط مقام معظم رهبری به نام جهش تولید با مشارکت مردم» نام‌گذاری شده است تصریح کرد: یکی از راهکارهای تحقق شعار سال، جلب مشارکت و امنیت خاطر مردم برای سرمایه‌گذاری‌های در بخش اقتصادی است.

آیت‌الله دری‌نجف‌آبادی با گرامیداشت هفته سیاسی و عقیدتی سپاه پاسداران گفت: سپاه، مایه امید و چشم و چراغ جامعه است، این نهاد باید تقویت شود تا به عزت و سربلندی ایران اسلامی کمک کنند.

کد خبر 750330